Açıklamalar;
Bir şirket hukuki şeklini değiştirebilir. Yeni türe dönüştürülen şirket eskisinin devamıdır.
• Geçerli tür değiştirmeler
TTK Madde 181- 1) a) Bir sermaye şirketi;
1. Başka türde bir sermaye şirketine;
2. Bir kooperatife;
b) Bir kollektif şirket;
1. Bir sermaye şirketine;
2. Bir kooperatife;
3. Bir komandit şirkete;
c) Bir komandit şirket;
1. Bir sermaye şirketine;
2. Bir kooperatife;
3. Bir kollektif şirkete;
d) Bir kooperatif bir sermaye şirketine,
dönüşebilir.
• Kollektif ve komandit şirketlerin tür değiştirmelerine ilişkin özel düzenleme
Madde 182 – 1) Bir kollektif şirket bir komandit şirkete;
a) Kollektif şirkete bir komanditerin girmesi,
b) Bir ortağın komanditer olması,
hâlinde dönüşebilir.
2) Bir komandit şirket kollektif şirkete;
a) Tüm komanditerlerin şirketten çıkması,
b) Tüm komanditerlerin komandite olması,
suretiyle dönüşebilir.
3) Bir kollektif veya komandit şirketin tek kişi işletmesi olarak faaliyetine devam etmesine ilişkin 257 nci madde hükmü saklıdır.
(4) Bu madde uyarınca yapılacak tür değiştirmelerine 180 ilâ 190 ıncı madde hükümleri uygulanmaz.
• Tür değiştirmede ortakların şirket payları ve hakları korunur. Oydan yoksun paylar için sahiplerine eşit değerde paylar veya oy hakkını haiz paylar verilir. İmtiyazlı payların karşılığında aynı değerde paylar verilir veya uygun bir tazminat ödenir. İntifa senetleri karşılığında aynı değerde haklar verilir veya tür değiştirme planının düzenlendiği tarihte gerçek değer ödenir.
• Tür değiştirmede, yeni türün kuruluşuna ilişkin hükümler uygulanır; ancak, sermaye şirketlerinde ortakların asgari sayısına ve ayni sermaye konulmasına ilişkin hükümler uygulanmaz.
• Tür değiştiren şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan malvarlığı üzerindeki takyidatlar ile şirketin ödenmemiş sermayesinin bulunması tür değişikliğine engel teşkil etmez.
• Tür değişikliği ile ilgili toplantı ve karar nisapları
Ticari işletmeler ile ilgili tür değiştirme işlemleri :
• Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüşmesi, tüzel kişinin şekil değiştirerek bir ticari işletme haline gelmesidir. Her ticaret şirketi, tabi olduğu sorumluluk sistemi ne olursa olsun bir ticari işletmeye dönüşebilir.Dönüşme sonucunda meydana gelen ticari işletme dönüşen ticaret şirketinin devamıdır.
• Kanunun 376 ncı ve 633 üncü maddeleri ile düzenlenen sermayenin kaybı ve borca batıklık durumunda bulunan anonim ve limited şirketler ile tasfiye halindeki ticaret şirketleri ticari işletmeye dönüşemezler.
• Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüştürülebilmesi için, söz konusu ticaret şirketinin paylarının tümü, ticari işletmeyi işletecek kişi veya kişiler tarafından devralınmalı ve ticari işletme bu kişi veya kişiler adına ticaret siciline tescil ve ilan edilmelidir. Bu halde, ticari işletmeye dönüştürülen ticaret şirketi, bir kollektif veya komandit şirket ise mezkûr ticaret şirketinin borçlarından, ticari işletmeyi işletecek kişi ve kişiler ile ticaret şirketinin eski ortakları da 264 üncü maddedeki zaman aşımı süresince sıfatlarına göre müteselsilen sorumlu olurlar. Dönüştürmeye bu Kanunun 264 ila 266 ncı maddeleri de uygulanır. 182 nci maddenin üçüncü fıkrası hükmü saklıdır.
• Bir ticaret şirketinin bir ticari işletmeye dönüşmesinde Kanunun 180 inci ve 182 ila 190 ıncı maddeleri kıyasen uygulanır
• Bir ticari işletmenin bir ticaret şirketine dönüşmesi halinde Kanunun 182 ila 193 üncü maddeleri kıyasen uygulanır.
• Bir ticari işletmeninin ticaret şirketine dönüşmesi halinde,
- Sermayenin onbinde dördünün, 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanuna göre ödenmesi
- Limited Şirketler açısından nakden taahhüt edilen payların itibari değerlerinin en az yüzde yirmi beşinin tescilden önce ödenmesi şartı kaldırılmış olup, ancak şirket ana sözleşmesinde belirtmek şartıyla bloke yapılabilmektedir.(Banka bloke yapılması halinde banka bloke mektubu ve dekontu)
• Yukarıda yapılan açıklamalar dışında, ticari işletmelerin tür değişikliği ile ilgili diğer tüm işlemleri aşağıda belirtilen şekilde yapılır.
Ticaret şirketlerinin tür değişikliği ile ilgili işlemleri:
1. Dilekçe (müdürlerin tamamı/ yönetim kurulu veya temsil ve ilzama yetkilendirilen üye ya da üyeler tarafından imzalanmalıdır, vekaleten imzalanmış ise söz konusu işlemi yapmaya yetkili olduğunu gösteren vekaletnamenin aslı veya onaylı sureti eklenmelidir)
2. oda kayıt beyannamesi
3. Ticaret Sicili Yönetmeliğinin 24 üncü maddesine göre düzenlenen taahhütname
4. Yönetim organı tarafından hazırlanmış tür değiştirme planı(1 asıl olmak üzere 4 adet)
5.Kurucuların imzaları Sicil Müdürlüğü tarafından onaylanmış yeni türün ana sözleşmesi ve yeni şirket kuruluş ile ilgili belgeler ( ilgili ticaret şirketin yeni kuruluş belgeleri)(1 asıl olmak üzere 4 adet) (şirket sözleşmesi Mersis üzerinden hazırlanmakta olup, sermaye maddesinde tür değişikliğine ilişkin ifadelere yer verilmesi gerekir)
Yeni türe göre hazırlanmış şirket sözleşmesinin kuruluş ile sermaye maddelerinde, şirketin Türk Ticaret Kanunu’ nun 180 ila 193 üncü maddelerine göre tür değiştirdiğinin belirtilmesi gerekir.
Not: Şirket sözleşmesinin ticaret sicil müdürlüğünde vekâleten imzalanması durumunda, kurucunun ıslak imzasını ihtiva eden vekâletname aslının ticaret sicili müdürlüğüne ibraz edilmesi gerekmektedir.
Not: “Anonim ve Limited Şirketler ile Kooperatiflerin Kuruluşunda, Defterlerin Ticaret Sicili Müdürlüklerince Tasdik Edilmesine İlişkin Tebliğ” uyarınca defter tasdikleri müdürlüğümüzce yapılacağı için defterlerin de numaralandırılarak tescil esnasında teslim edilmesi gerekmektedir.
Tür değiştirme planının;
a. Şirketin tür değiştirmeden önceki ve sonraki ticaret unvanını, merkezini ve yeni türe ilişkin bilgileri,
b. Yeni türün ana sözleşmesi
c. Ortakların tür değiştirmeden sonra sahip olacakları payların sayısını, cinsini ve tutarını veya tür değiştirmeden sonra ortakların paylarına ilişkin açıklamaları,
içermesi gerekir
6. Yönetim organı tarafından hazırlanmış tür değiştirme raporu(1 asıl olmak üzere 4 adet) Tüm ortakların onaylaması halinde küçük ve orta ölçekli şirketler tür değiştirme raporunun düzenlenmesinden vazgeçebilirler,(1 asıl olmak üzere 4 adet) Şirketin küçük ve orta ölçekli bir şirket olduğu yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ile tespit edilir(1 asıl olmak üzere 4 adet)
Tür değiştirme raporunda;
a. Tür değiştirmenin amacı ve sonuçlarına,
b. Yeni türe ilişkin kuruluş hükümlerinin yerine getirilmiş bulunduğuna,
c. Yeni şirket sözleşmesine,
d. Tür değiştirmeden sonra ortakların sahip olacakları paylara dair değişim oranına,
e. Varsa ortaklar ile ilgili olarak anonim şirkete dönüşmesinden kaynaklanan ek ödeme ile diğer kişisel edim yükümlülükleri ve kişisel sorumluluklara,
f. Ortaklar için tür değiştirmeden ötürü doğan yükümlülüklere yer verilir.
7. Aşağıdaki hususların, genel kurulda karar alınmasından otuz gün önce şirket merkezinde ve halka açık anonim şirketlerde Sermaye Piyasası Kurulunun istediği yerlerde ortakların incelenmesine sunulması;
a. Tür değiştirme planı,
b. Tür değiştirme raporu,
c. Son üç yılın finansal tabloları, bilanço günüyle tür değiştirme raporunun düzenlendiği tarih arasında altı aydan fazla zaman geçmişse veya son bilançonun çıkarıldığı tarihten itibaren şirketin malvarlığında önemli değişiklikler meydana gelmesi halinde ara bilanço, (ara bilanço için fiziki envanter çıkarılması gerekli değildir, son bilançoda kabul edilen değerlemeler, sadece ticari defterdeki hareketler ölçüsünde değiştirilir, amortismanlar, değer düzeltmeleri ve karşılıklar ile ticari defterlerden anlaşılmayan işletme için önemli değer değişiklikleri de dikkate alınır.)
8. Tür değiştirme planının kabulüne ilişkin noter tasdikli genel kurul kararı ile diğer genel kurul evrakları(1 asıl olmak üzere 4 adet)
9. Denetime tabi şirketlerde denetçi tarafından diğer şirketlerde ise yönetim organı tarafından onaylanmış son bilanço ve gerektiğinde ara bilanço,(1 asıl olmak üzere 4 adet)
9 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren 6728 sayılı “Yatırım Ortamının İyileştirilmesi Amacıyla Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun uyarınca, 19/01/2017 tarihinden itibaren kurucusu gerçek kişi veya tüzel kişi olan şirketlerin sözleşmesi, kurucusu veya temsilcisinin okur-yazar olması, Türkçe bilmesi, işitme, konuşma veya görme engelli olmaması hallerinde Ticaret Sicili Müdürlüğümüzce onaylanabilmekte ve şirket yetkililerine imza beyannamesi düzenlenebilmektedir.
11. Tür değişikliği sırasında sermaye artırımı yapılıyor ise sermaye artırımı ile ilgili gerekli belgeler (1 asıl olmak üzere 4 adet) ( ilgili ticaret şirketin sermaye artırımında istenen belgeler)
12. Tür değişikliği yapan şirketin sermayesinin ödenip ödenmediğinin, karşılıksız kalıp kalmadığının, şirket özvarlığının tespitinin ve şayet şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı malvarlığının bulunması halinde bunların gerçeğe uygun değerlerinin tespitinin yapıldığı,mal ve haklar yok ise olmadığına dair yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavir raporu ya da tür değiştiren şirket denetime tabi ise denetçinin bu tespitlere ilişkin raporu ,(1 asıl olmak üzere 4 adet)
13. Tür değiştiren şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı bulunan mal ve haklarına ilişkin yönetim organı tarafından verilen beyan ile söz konusu mal ve hakların ilgili sicillerdeki kayıtlarına ilişkin belgeler, (1 asıl olmak üzere 4 adet)
Aynı beyanda şirketin şube kaydı ile iştirak ettiği şirketin bulunup bulunmadığı belirtilir.
14. Tür değiştiren şirketin Bakanlık veya diğer resmi kurumların iznine veya uygun görüşüne tabi olunması halinde bu izin veya uygun görüş yazısı aslı,
15. Genel kurul toplantısında bakanlık temsilcisi bulunması halinde atama yazısı aslı,
16. Rapor hazırlayan yeminli mali müşavir veya serbest muhasebeci mali müşavirlere ait faaliyet belgesi,
17. Tür değiştiren şirketin yabancı sermayeli şirket olması halinde yukarıdaki evraklardan birer adet fazla hazırlanır,
18. Tür değiştiren şirketin tapu, gemi ve fikri mülkiyet sicilleri ile benzeri sicillerde kayıtlı malvarlığının bulunması halinde, Müdürlüğümüz tarafından ilgili sicillere bildirim yapılması gerektiğinden, yukarıdaki belgelerden her sicil için birer adet fazla hazırlanır.
